Uyaran eksikliği çocukların gelişim düzeyine ve çocukların yaşına uygun çevresel faktörlerin yeterli şekilde sunulmaması olarak ifade edilebilmektedir. Ailelerin çocuklarıyla yeterli düzeyde iletişim kurmaması ve sosyal hayatta bir şeyler paylaşmaması durumunda çocuğun yalnızlaşması gibi durumlar söz konusu olmaktadır.
Psikoloji de uyaran eksikliği olarak bilinen durum bir kişinin duyularında bulunan bilgiyi tam olarak işleyememesi durumunda veya yeterince fark edememesi halinde görülen bir durum olarak bilinmektedir.
Uyaran Eksikliği Nedir?
Uyaran eksikliği özellikle erken çocukluk dönemlerinde fark edilmesi halinde psikoterapi yöntemleriyle tedavi edilebilmektedir. Uyaran eksikliği görülen çocuklar çevrelerinde meydana gelen uyaranları doğru bir şekilde işleyememektedir.
Sosyal ortamlara uyum sağlama konusunda zorluk çeken çocuklarda uyaran eksikliği olduğundan şüphelenilebilir. Ancak kesin olarak teşhis konulabilmesi için psikolojik olarak değerlendirme yapılması gerekmektedir. Genel olarak uyaran eksikliği olan çocuklar iletişim kurma konusunda problem yaşamaktadır.
Uyaran Eksikliği Belirtileri
Çocuklarda görülen uyaran eksikliği belirtileri ise teşhis konulmasında oldukça önemli bir yere sahiptir. Çocuklarda özellikle 0-3 yaş sosyal kimliğin gelişmesi için büyük bir öneme sahiptir. Ebeveynleri ile yeterli zaman geçirmeyen çocuklarda uyaran eksikliği daha sık olarak görülmektedir.
Uyaran eksikliği yaşayan çocuklar sosyal adaptasyon konusunda zorluk yaşamaktadır. Genel olarak uyaran eksikliği olması halinde çocukların sürekli televizyon izleme eğiliminde olduğu söylenebilmektedir. Uyaran eksikliği olan çocuklarda sıklıkla konuşma gecikmesi ve konuşma problemleri görülebilmektedir.
Çocukların yaşıtlarıyla vakit geçirmek istememesi ve sürekli olarak televizyon ve tablet gibi cihazlarla vakit geçirmesi de uyaran eksikliği belirtileri arasında yer almaktadır. Ailenin çocuğun gelişimini destekleyici şekilde çocuğa vakit ayırmaması durumunda uyaran eksikliği görülme ihtimali artmaktadır.
Uyaran Eksikliği Nedenleri Nelerdir?
Çocuklarda özellikle erken yaş döneminde yeterince iletişim kurulmaması ve ilgilenilmemesi durumunda uyaran eksikliği görülebilmektedir. Aynı zamanda uyaran eksikliğine yol açan durumların başında tablet ve televizyon başında uzun vakit geçirilmesi de yer almaktadır.
Uyaran eksikliğine yol açan durumlar arasında çocuğun sosyal olarak kendisini geliştirmesine imkan sağlanmaması, çocuğun sorumluluk almasına izin verilmemesi gibi nedenlerde yer almaktadır. Uyaran eksikliği görülmesi çocuğun yaşıtlarıyla iletişimden uzak kalması durumunda da söz konusu olabilmektedir.
Uyaran eksikliği olması durumunda bir uzman desteği alınması tavsiye edilmektedir. Meryem Yerli özel eğitim öğretmeni ile bireylere özel olarak uygulanmakta olan uyaran eksikliği tedavisi başarılı sonuçlar alınmasını kolaylaştırmaktadır.
Uyaran Eksikliği Teşhisi Nasıl Konulur?
Uyaran eksikliği durumunun söz konusu olduğundan şüphelenilmesi durumunda en doğru teşhis bir uzman tarafından konulabilmektedir. İlk olarak durumun tespit edilebilmesi için aileden bir hikaye alınması gerekmektedir Ardından ise çocuğun durumunun bir uzman tarafından gözlenmesi gerekmektedir.
Çocuğun durumuyla ilgili olarak ailenin uzmana gerekli bilgilendirmeleri yapmasının ardından tıbbi özgeçmişi hakkında da bilgilendirme yapması teşhis konulmasını kolaylaştıracaktır. İletişim kurma konusunda zorluk yaşayan veya konuşma geriliği bulunan çocuklarda uzman tarafından çocuğa yönelik bir gözlem yapılmaktadır. Çocukta bulunan bulguların ve belirtilerin değerlendirilmesiyle birlikte ise teşhis konulabilmektedir.
Teşhis konulmasında yapılan testler de oldukça önemlidir. Çocuğun ihtiyacına ve yaşına uygun olarak gerçekleştirilmekte olan ölçek ve testler sayesinde psiko sosyal değerlendirme yapılması mümkün olmaktadır. Belirli parametrelerin değerlendirilmesiyle birlikte ise teşhis süreci sona erer ve tedavi süreci başlar.
Uyaran Eksikliği Tedavisi
Uyaran eksikliği görülen çocuklar kendilerine verilen komutları anlama ve uygulama konusunda zorluk yaşamaktadır. En fazla görülen problem ise çocukların konuşma konusunda yaşadıkları problemler olmaktadır.
Uyaran eksikliği bulunan çocuklar için uygulanacak olan tedaviler özel eğitim programları şeklinde olmaktadır. Kişilerin farklılıkları göz önünde tutularak hazırlanmakta olan eğitim programlarının uzman tarafından belirlenmesi gerekmektedir.
Uygulanacak olan tedavi yöntemleriyle ilgili olarak ise www.meryemyerli.com.tr/uyaran-eksikligi linkini inceleyebilirsiniz. Gerçekleştirilecek olan uyaran eksikliği tedavisi bireylere göre farklılık gösterebilmektedir.
Uyaran eksikliği aynı zamanda sosyal uyaran eksikliği veya yaşantı eksikliği olarak da bilinmektedir. Ailelerin çocukla iletişim kurma konusunda yetersiz kalması ve çocuğun teknolojik aletlere çok fazla maruz kalması durumunda uyaran eksikliği söz konusu olabilmektedir. İçine kapanık davranışlarda bulunan ve sosyalleşmekten uzak olan çocuklara yönelik uygulanmakta olan bir tedavi olarak ifade edilebilir.
Uyaran Eksikliği Durumunda Görülen Davranışlar
Uyaran eksikliği görülen çocukların belirli durumlar göz önünde bulundurulduğunda normal gelişimine göre geri kaldığını söylemek mümkün olmaktadır. Özellikle çocuğun dil becerilerinde görülen gelişim geriliği, ifade edici dil konusunda geri kaldığı, sosyal adaptasyon yeteneğinin olmaması, motor becerilerinde eksiklik, normal gelişim basamaklarından geri kalması ve iletişim becerisi alanında geri kalması gibi durumlar söz konusu olmaktadır. Bu durumların çocukta bulunması halinde ise aileye ve çocuğa özel eğitim verilmesi gerekmektedir.
Aile eğitimi de uyaran eksikliği tedavisinde oldukça önemli bir yere sahip olarak ifade edilebilmektedir. Ailenin aldığı eğitim doğrultusunda uzmanların önerilerine göre çocuğun davranışlarını düzenlemesi sayesinde düzelme gösterebilmektedir.
Çocukların tablet, telefon ve televizyon başında geçirdikleri süre kısıtlanarak yaşıtlarıyla veya aile bireyleriyle oyun oynamaya ve vakit geçirmeye teşvik edilmesi gerekmektedir. Çocukla ilgilenilmesi ve zaman ayrılması da oldukça önemlidir.
